Poziom wapnia (Ca) we krwi

Wapń – badanie krwi

Wapń (Ca) stanowi 1,4-1,6% ogólnej masy człowieka. pełni w organizmie wiele istotnych funkcji a jego poziom, oceniany w trakcie badania biochemicznego, pozwala lekarzom ocenić twój stan zdrowia i ułatwia ewentualną diagnozę. Wapń w organizmie znajduje się we krwi (1 proc.) i kościach (99 proc.), ale wapń to nie tylko mocne kości. Pierwiastek ten reguluje układ nerwowy, poprawiając przekazywanie impulsów nerwowych, a przede wszystkim kontroluje proces krzepnięcia krwi. Stężenie wapnia zależy od jego ilości w diecie oraz od możliwości uwalniania go z kości, stopnia wchłaniania w jelicie oraz stopnia wydalania z moczem. Najistotniejsze są dla tego procesu hormony: parathormon (PTH) produkowany przez przytarczyce i kalcytonina wydzielana przez komórki tarczycy. One decydują, jakie ilości wapnia przyjętego z pożywieniem jest w stanie wchłonąć nasz organizm, jakie wydalić, a jakie – uwolnić z kości. Do tego procesu niezbędna jest także witamina D3, której na naszej szerokości geograficznej stwierdza się częste niedobory.

Norma dla wapnia (Ca) wynosi 2,1-2,6 mmol/l (8,5-10,5 mg/dl)

Objawy zwiększonej ilości wapnia we krwi (tzw. hiperkalcemia):

• zaburzenia czynności nerek: powoduje wielomocz, odwodnienie, zwiększone wydalanie wapnia z moczem, które prowadzi do kamicy nerek,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, utrata łaknienia, zaparcia, choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, ostre zapalenie trzustki, często pojawia się metaliczny smak w ustach,
• objawy sercowo-naczyniowe: nadciśnienie tętnicze, przyspieszone bicie serca, niemiarowość (nierówne bicie serca),
• objawy ze strony Ośrodkowego Układu Nerwowego: ból głowy, senność, nawet śpiączka.
• objawy nerwowo-mięśniowe: osłabienie mięśni, przemijające porażenie mięśni twarzy.

Jeśli podwyższona ilość wapnia we krwi utrzymuje się w organizmie dłuższy czas może prowadzić  do odkładania wapnia i fosforanów w narządach (rogówce, nerkach, błonie śluzowej żołądka, tkance łącznej otaczającej stawy, a także ścianie naczyń), stan taki nazywa się wapnicą.

Jeśli stężenie wapnia we krwi przekroczy 3,75 mmol/l dochodzi do przełomu hiperkalcemicznego. To zespół groźnych objawów, min. zaburzenia świadomości, silny ból brzucha, wymioty i nudności, wielomocz prowadzący do odwodnienia, zaburzenia rytmu serca (zmiany w EKG mogą nawet być podobne jak w  zawale) oraz śpiączka.

Przyczyny hiperkalcemii (podwyższonego stężenia wapnia we krwi) w dużej mierze zależą od hormonu regulującego gospodarkę wapniowo-fosforanową, tzw. parathormonu (PTH):

1) przyczyny PTH- zależne:

• pierwotna nadczynność przytarczyc – głównie spowodowana gruczolakiem przytarczyc, mnogimi gruczolakami lub rakiem;
• zespoły paraneoplastyczne (towarzyszące nowotworowi) to grupa objawów, które mogą wystąpić nawet kilka miesięcy a nawet lat, przed nowotworem. Są wskazaniem do szczególnie wnikliwej diagnostyki i czujności onkologicznej. Tkanka nowotworowa może wydzielać PTH, prowadząc do hiperkalcemii. Najczęściej ma to miejsce w raku sutka, raku jajnika i raku nerki.

2) przyczyny PTH- niezależne:

• nowotwory– nie tylko jako efekt paraneoplastyczny wspomniany wyżej, ale przede wszystkim efekt osteolityczny spowodowany przez przerzuty do kości różnych nowotworów (głównie rak sutka, płuca, nerki, szpiczak mnogi, chłoniaki, białaczki);
• zatrucie witaminą D – jako efekt przedawkowania suplementowanej witaminy lub jako efekt wytwarzania witaminy D przez ziarniniaki (w sarkoidozie) lub chłoniami;
• stosowanie leków moczopędnych z grupy tiazydów;
• długotrwałe unieruchomienie – prowadzi do wzmożonej mobilizacji wapnia z kości.

Hiperkalcemia (zbyt wysoki poziom wapnia we krwi) w 90 % spowodowana jest nadczynnością przytarczyc i nowotworami. Jeśli w badaniach poziom wapnia jest podwyższony należy udać się niezwłocznie do lekarza, by pogłębić diagnostykę. Dodatkowe badania laboratoryjne jakie może wówczas zlecić lekarz to:

• Stężenie wapnia zjonizowanego – to bardziej precyzyjny marker ciężkości hiperkalcemii. Norma laboratoryjna dla wapnia zjonizowanego to 1–1,3 mmol/l;
• Stężenie kreatyniny, chlorków, fosforanów, magnezu – dla oceny funkcji nerek;
• Stężenie PTH –dla zróżnicowania przyczyny PTH zależnej od PTH – niezależnej;
• Stężenie metabolitów witaminy D –gdy istnieje możliwość nadmiaru egzogennego (zewnętrznego) lub endogennego (pochodzącego z wewnątrz organizmu);
• Stężenie fosfatazy zasadowej – dla oceny resorpcji kości.

Jeśli hiperkalcemii towarzyszy niskie stężenie PTH należy zastanowić się, czy przyczyną nie jest nowotwór. Aby wyjaśnić tę sytuację, jak najszybciej należy udać się do lekarza onkologa.

Jeśli hiperkalcemii towarzyszy podwyższone stężenie PTH, przyczyną najprawdopodobniej jest nadczynność przytarczyc. Aby leczyć chorobę, najlepiej udać się do lekarza endokrynologa.

Objawy niedoboru wapnia mogą długo pozostać w ukryciu, zwłaszcza w początkowych etapach,ale narastając zagrażają życiu:

• skurcze mięśni, aż do wystąpienia napadu tężyczkowego (drętwienie i silne, symetryczne skurcze mięśni – na początku dotyczy to mięśni rąk, zajmując kolejno mięśnie przedramion i ramion, twarzy, klatki piersiowej i kończyn dolnych. Osoba doświadczająca napadu tężyczkowego nie jest w stanie rozluźnić skurczonych mięśni mimo zachowanej świadomości)
• zaburzenia rytmu serca(nieregularne bicie serca),
• wzmożenie odruchów
• pieczenie lub mrowienia w rękach i nogach.
• skurcz powiek,
• podwójne widzenie,
• światłowstręt,
• skurcz krtani (może powodować zmianę tonu głosu),
• wywołanie napadu astmy, dławicy piersiowej lub bólów brzucha, napady migreny czy epizody omdleń.

Spadek stężenia wapnia we krwi (tzw. hipokalcemia) może być spowodowana:

• niedoborem witaminy D,
• zaburzenia w produkcji hormonu przytarczyc (parathormonu),
• przewlekłą niewydolnością nerek,
• wtórną nadczynnością przytarczyc,
• niedoczynnością przytarczyc po zabiegu chirurgicznym,
• przy niewykształceniu przytarczyc,
• w niedoborze magnezu,
• także w wyniku nadmiernego gromadzenia się wapnia w tkankach i przy upośledzeniu wchłaniania z przewodu pokarmowego.

* W przypadku odchyleń wyników od normy, zalecamy konsultację z lekarzem.

Tagi: aleksandrów łódzki, badania krwi, Bełchatów, Bełżyce, Bogatynia, bóle brzucha, Bychawa, bydgoszcz, Ca, chełm, Dąbrówka koło Poznania, Drzewica Nowe Miasto nad Pilicą, Działdowo– Przygoda Żuromin, Garwolin, Gdańsk, gdynia, gliwice, goleniów, gorzów wielkopolski, gorzyce, głogów, iłża, Jarosław, jelenia góra, Kościan, kościerzyna, kostrzyn, koszalin, kołatanie serca, koło, kołobrzeg, Kraków, krzywiń, Kutno, Kwidzyn, laboratorium, Legionowo, Lesko, Lidzbark Welski, Lublin, Mielec, Mińsk Mazowiecki, niedobór witaminy D3, nierówne bicie serca, Nowe miasto nad Pilicą, Nowy Sącz, Oborniki Śląskie koło Wrocławia, olsztyn, opole, ostrołęka, otwock, poddębice, Poznań, prabuty, Przemyśl, Przeworsk, pułtusk, Płock, płońsk, Raciąż koło Płocka, Racibórz, radom, Rogowiec, Rybnik – Niedobczyc, Rybnik – Niewiadom Rzeszów, sanok, siedlce, sierpc, skórzewo, skurcz, skurcze mięśni, sochaczew, sopot, Swarzędz, świecie, Szczecin, szydłowiec, tężyczka, tuchola, wapń, Warszawa, wejherowo, wodzisław śląski, Wrocław, Wysokie Mazowieckie, wyszków, ząbki, Zabrze Zambrów koło Ostrołęki, zaburzenie widzenia, żuromin, Żychlin, Łódź, Łomża, Łowicz