Oznaczenie poziomu kreatyniny w krwi oraz wskaźnika przesączania kłębuszkowego (GFR)

Kreatynina badanie krwi, GFR badanie krwi

Kreatynina jest substancją powstającą w wyniku przemiany materii, głównie mięśni szkieletowych. Jej stężenie oznacza się we krwi i moczu. Kreatynina, która znajduje się w krwiobiegu musi zostać usunięta przez nerki. Nadmierne obciążenie nerek na skutek zbyt dużej przemiany kreatyny do kreatyniny może prowadzić do upośledzenia możliwości filtracyjnych nerek.

Wytworzenie kreatyniny jest uzależnione od masy mięśniowej i wieku. Przy prawidłowej funkcji nerek kreatynina prawie w całości jest filtrowana przez kłębuszki. Stężenie kreatyniny w osoczu krwi jest wypadkową produkcji i wydalania, zależy bezpośrednio od masy mięśni i od sprawności wydalniczej nerek.

Ze względu na wydalanie przez nerki (jest tylko przesączana w kłębuszkach nerkowych) służy do oceny wielkości przesączania kłębuszkowego (tzw. GFR), które jest jednym z najważniejszych wskaźników czynności nerek.

Wartości prawidłowe stężenia kreatyniny we krwi  u osoby dorosłej to 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl).

Zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi (tzn. wynik powyżej górnej granicy normy) świadczy o pogorszeniu czynności nerek. Może ono mieć charakter ostry i przejściowy – mówi się wówczas o ostrej niewydolności nerek, lub może być trwałe, zwykle postępujące, jak w przypadku przewlekłej niewydolności nerek.

Małe stężenie kreatyniny w surowicy krwi występuje u osób z chorobami prowadzącymi do zaniku mięśni, niedożywionych, wyniszczonych, z ciężką chorobą wątroby, u osób z małą masą mięśni szkieletowych (np. po amputacjach kończyn) oraz u kobiet w ciąży.

Kreatynina we krwi oznaczana jest u pacjentów chorujących na nerki, w celu oceny stopnia ich uszkodzenia w przebiegu ostrej niewydolności nerek (ONN) oraz przewlekłej chorobie nerek (PChN). Oznaczanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi stosuje się również rutynowo przed zabiegami operacyjnymi takich jak zabiegi kardiochirurgiczne, zabiegi z zakresu chirurgii naczyniowej czy chirurgii ogólnej.

Wskazaniem do oznaczenia kreatyniny jest również szereg badań diagnostycznych, w których musi zostać podany pacjentowi kontrast (kontrast jest substancją, którą podaje się pacjentowi dożylnie podczas badania, w celu lepszego uwidocznienia jego naczyń krwionośnych). Do tych badań zaliczamy:

• badanie za pomocą tomografii komputerowej z użyciem kontrastu (tzw. angio-TK),
• badanie za pomocą rezonansu magnetycznego (ang. Magnetic Resonance Imaging – MRI) z podaniem kontrastu,
• koronarografia – jest to badanie wykonywane u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca oraz w przebiegu zawału serca. Polega ono na uwidocznieniu tętnic wieńcowych, które są naczyniami doprowadzającymi krew do mięśnia sercowego,
• arteriografia – badanie to polega na podaniu kontrastu i uwidocznieniu poszczególnych tętnic. W zależności od potrzeby można uwidocznić tętnice w obrębie kończyny górnej, kończyny dolnej, nerek czy mózgu.

Również pacjenci w ciężkim stanie zdrowia np. przy niewydolności wątroby i trzustki czy niewydolności serca wymagają wykonania oznaczenia kreatyniny, aby wykluczyć towarzyszące tym schorzeniom uszkodzenie nerek.

Kreatynina jest także oznaczana u pacjentów po przeszczepie nerek oraz u osób wymagających stałych dializ, czyli podłączenia do urządzenia, które pełni funkcję nerek i oczyszcza organizm z substancji toksycznych.

Na podstawie stężenia kreatyniny oblicza się dokładniejszy wskaźnik sprawności nerek, tzw. GFR.

GFR oznacza wielkość przesączania kłębuszkowego (glomerular filtration rate).

Przesączanie kłębuszkowe to ta część krwi przepływającej przez nerki, która ulega przefiltrowaniu przez wszystkie czynne kłębuszki obu nerek. Prawidłowo jest to około 10% objętości przepływającej przez nerki krwi. W praktyce GFR określa się, podając, jaka objętość krwi przesącza się w ciągu jednej minuty.

Prawidłowo jest to 80–120 ml/min.

Aby wskaźnik był bardziej dokładny, podaje się go w przeliczeniu na pole powierzchni ciała osoby badanej, dlatego zwykle GFR podawane jest jako ml/min/1,73 m² (mililitr na minutę na 1,73 m² powierzchni ciała).

Wskaźnik GFR służy do oceny czynności nerek, przede wszystkim u osób z przewlekłą chorobą nerek oraz obciążonych ryzykiem jej rozwoju.

Wartość GFR oblicza się ze specjalnych wzorów, gdzie najważniejszym parametrem jest stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Obecnie powszechnie stosuje się tzw. wzór MDRD, w którym poza stężeniem kreatyniny uwzględnia się wiek, płeć oraz rasę pacjenta.

Obecnie coraz częściej wartość GFR podawana jest przez laboratoria oznaczające stężenie kreatyniny w surowicy. Do obliczenia GFR wykorzystują one dostępne dane pacjenta (płeć, data urodzenia) oraz oznaczone stężenie kreatyniny w surowicy. Wartość GFR podana jest na wyniku badania wraz ze stężeniem kreatyniny.

Na badanie poziomu kreatyniny w krwi oraz wskaźnika przesączania kłębuszkowego należy zgłosić się na czczo ( minimum 6-8h bez jedzenia i picia), oraz na 24 godziny przed powstrzymać się od nadmiernego wysiłku fizycznego (aby nie zafałszować wyniku).

Jeżeli oznaczenie poziomu kreatyniny jest wykonywane przed badaniami diagnostycznymi z podaniem kontrastu- powinno być wykonane nie wcześniej niż 7 dni przed badaniem.  Warto także zbadać poziom kreatyniny po podaniu kontrastu, ponieważ jest to substancja silnie obciążająca nerki.

* W przypadku odchyleń wyników od normy, zalecamy konsultację z lekarzem.

Badania laboratoryjne krwi, konsultacje lekarskie, inna diagnostyka medyczna w miastach: Warszawa, Kraków, Katowice, Łódź, Poznań, Wrocław, Szczecin, Gdynia, Sopot, Gdańsk, Opole, Lublin, Gliwice, Bydgoszcz, Kołobrzeg, Rzeszów, Gorzów Wielkopolski, Opole, Jelenia Góra, Koszalin, Ostrołęka, Płock, Świecie, Przemyśl, Zabrze, Wodzisław Śląski, Radom, Otwock, Olsztyn, Aleksandrów, Płońsk, Łowicz, Bełchatów, Bełżyce, Chełm, Dąbrówka, Bogatynia, Bychawa, Białystok, Drzewica, Nowe Miasto Nad Pilicą, Działdowo, Garwolin, Głogów, Goleniów, Gorzyce, Iłża, Jelenia Góra, Koło, Kostrzyn, Kościan, Krzywiń, Kutno, Legionowo, Lesko, Lidzbark Welski, Łomża, Mińsk Mazowiecki, Nowy Sącz, Mielec, Malbork, Oborniki Śląskie, Poddębice, Przeworsk, Pułtusk, Raciąż, Racibórz, Rybnik, Sanok, Siedlce, Sierpc, Skórzewo, Sochaczew, Swarzędz, Szydłowiec, Tuchola, Wejherowo, Wysokie Mazowieckie, Wyszków, Ząbki, Zambrów, Żuromin, Żychlin, Kwidzyn, Kościerzyna, Cedry Wielkie, Prabuty, Pruszcz Gdański, Jarosław, Reda, Rogowiec, Katowice, Częstochowa, Kielce, Jędrzejów, Pińczów, Zamość

Badanie krwi Kraków Łódź Wrocław Poznań Gdańsk Szczecin Bydgoszcz Lublin Gdynia Radom Rzeszów Gliwice Zabrze Olsztyn Bytom Rybnik Gorzów Płock

Tagi: aleksandrów łódzki, Bełchatów, Bełżyce, Bogatynia, Bychawa, bydgoszcz, chełm, Dąbrówka koło Poznania, Drzewica Nowe Miasto nad Pilicą, Działdowo– Przygoda Żuromin, Garwolin, Gdańsk, gdynia, gliwice, goleniów, gorzów wielkopolski, gorzyce, głogów, iłża, Jarosław, jelenia góra, klirens kreatyniny, kontrast, Kościan, kościerzyna, kostrzyn, koszalin, koło, kołobrzeg, Kraków, kreatynina, krzywiń, Kutno, Kwidzyn, laboratorium, Laboratorium Warszawa, Legionowo, Lesko, Lidzbark Welski, Lublin, Mielec, Mińsk Mazowiecki, MRI, niewydolność nerek, Nowe miasto nad Pilicą, Nowy Sącz, Oborniki Śląskie koło Wrocławia, olsztyn, ONN, opole, ostrołęka, otwock, PChN, poddębice, Poznań, prabuty, Przemyśl, Przeworsk, pułtusk, Płock, płońsk, Raciąż koło Płocka, Racibórz, radom, rezonans magnetyczny, Rogowiec, Rybnik – Niedobczyc, Rybnik – Niewiadom Rzeszów, sanok, siedlce, sierpc, skórzewo, sochaczew, sopot, Swarzędz, świecie, Szczecin, szydłowiec, TK, tomografia komputerowa, tuchola, Warszawa, wejherowo, wodzisław śląski, Wrocław, Wysokie Mazowieckie, wyszków, ząbki, Zabrze Zambrów koło Ostrołęki, żuromin, Żychlin, Łódź, Łomża, Łowicz