Morfologia krwi – wyniki i ich interpretacja. Gdzie wykonać badanie?

Morfologia krwi – jak interpretować wyniki, gdzie wykonać badanie?

We krwi występują trzy rodzaje krwinek: erytrocyty (krwinki czerwone), leukocyty (krwinki białe) i trombocyty (krwinki płytkowe). Po usunięciu z krwi wszystkich krwinek otrzymuje się jej płynną część: osocze. Natomiast surowica to osocze pozbawione składników odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi (włóknika). Oznaczenie liczby poszczególnych krwinek, a także hematokrytu i stężenia hemoglobiny, określa się mianem morfologii krwi. Morfologia krwi jest popularnym, bardzo często wykonywanym badaniem polegającym na ich ilościowej i jakościowej analizie.

Osoby, które czują się zdrowo powinny raz w roku w celu profilaktycznym zbadać sobie krew. Oprócz podstawowej morfologii wskazane jest wykonanie badania na oznaczenie poziomu glukozy we krwi, profilu lipidowego oraz OB.

Morfologię krwi jak również badanie OB wykonuje się w celu sprawdzenia czy nie cierpimy na niedokrwistość lub stany zapalne. Pamiętajmy, że im wcześniej zostaną wykryte wszelkie nieprawidłowości, tym większa szansa na całkowite wyleczenie, dlatego też badania profilaktyczne odgrywają tak dużą rolę. Morfologia krwi, oraz inne badania, w przypadku istniejących stanów bólowych pomagają ustalić przyczynę bólu.

Morfologia krwi powinna być wykonana na czczo, ponieważ wyniki badań mogą się zmieniać w zależności od wahań dobowych. Wyniki mogą być inne rano i inne po południu. Na wynik może wpływać również wysiłek fizyczny, czy też stres. Poza tym niektóre leki obniżają liczbę krwinek białych. Na wynik badania krwi ma wpływ wiele czynników, zawsze należy o tym pamiętać i wziąć to pod uwagę podczas analizy wykonanych badań. Wyniki zawsze powinien odczytywać lekarz.

PARAMETR NORMA CO OZNACZA, WYNIK POWYŻEJ LUB PONIŻEJ NORMY

Erytrocyty (RBC – Red Blood Cell)

To badanie mówi nam o zawartości erytrocytów w 1 µl krwi. Erytrocyty są to komórki krwi 0 dyskowatym, dwuwklęsłym kształcie, odgrywające bardzo istotną rolę – transport niezbędnego do życia tlenu z płuc do wszystkich tkanek naszego organizmu, a także transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc celem jego wydalenia do powietrza atmosferycznego. Do ich produkcji, która zachodzi w szpiku kostnym, niezbędny jest szereg mikro- i makroelementów – najważniejsze są żelazo, witamina B₁₂ i kwas foliowy. Czas życia pojedynczego erytrocytu wynosi 120 dni – po jego upływie erytrocyt niszczony jest w układzie siateczkowo-śródbłonkowym, znajdującym się w śledzionie i wątrobie.

niemowlęta – 3,8 M/µl, kobiety – 3,9–5,6 M/µl, mężczyźni – 4,5–6,5 M/µl

Podwyższona norma występuje bardzo rzadko, głównie u osób przebywających wysoko w górach.

• o Najczęstszą przyczyną zwiększonej liczby erytrocytów jest odwodnienie (dochodzi wówczas do zagęszczenia krwi, wskutek czego erytrocyty stanowią większy procent jej objętości).
• o Stany przewlekłego niedotlenienia organizmu.
  Erytrocyty są nośnikami tlenu w naszym organizmie, zwiększenie ich produkcji ma więc miejsce w odpowiedzi na niedotlenienie. Gdy takie zaistnieje, nerki rozpoczynają zwiększoną produkcję erytropoetyny (EPO) – hormonu pobudzającego szpik kostny do produkcji erytrocytów. Do niedotlenienia może dochodzić w przypadku:
  • o przebywania na znacznych wysokościach.Na terenach wysokogórskich ciśnienie powietrza jest obniżone, utrudniając wymianę gazową w pęcherzykach płucnych.
  • o palenia papierosów.Dym tytoniowy zawiera tlenek węgla, czyli czad. Ponieważ ma on zdecydowanie większą zdolność do wiązania się z hemoglobiną niż tlen (7-krotnie większą), podczas wdychania dymu tytoniowego w miejsce natlenowanej hemoglobiny tworzy się karboksyhemoglobina, która nie jest zdolna do przenoszenia tlenu.
  • o obturacyjnego bezdechu sennego (OBS)– częstej choroby, której towarzyszy niedotlenienie. Polega on na licznych, długich (nawet kilka minut) przerwach w oddychaniu w czasie snu. W czasie tych przerw dochodzi do wyczerpania zapasów tlenu w erytrocytach – a zatem do niedotlenienia.
  • o wrodzonych wad serca, w których krew odtlenowana (żylna) miesza się z natlenowaną (tętniczą) – należą do nich ubytki w przegrodzie międzyprzedsionkowej lub międzykomorowej, przetrwały przewód tętniczy Bottala, czy też rzadko występujące zespoły – tetralogia Fallota czy przełożenie głównych naczyń.
  • o chorób płuc– odtlenowana krew żylna trafia z prawej komory serca do płuc, gdzie zachodzi wymiana gazowa polegająca na oddaniu z erytrocytu dwutlenku węgla (CO₂) i przyjęciu tlenu (O₂). Po natlenowaniu krwi trafia ona do lewej komory serca, a następnie do wszystkich naszych narządów i tkanek. W przypadku wystąpienia chorób płuc, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz rzadko występującego włóknienia płuc czy mukowiscydozy dochodzi do upośledzenia wymiany gazowej.
• o Bardzo rzadką chorobą skutkującą wzrostem hematokrytu jest czerwienica prawdziwa – w jej przebiegu dochodzi do niekontrolowanego zwiększenia produkcji erytrocytów.
• o Nowotwory wydzielające erytropoetynę (EPO) – również niezmiernie rzadka przyczyna wzrostu wartości hematokrytu.
• o Działanie glikokortykosteroidów w przebiegu leczenia steroidami lub zespołu Cushinga.

Obniżona liczba erytrocytów świadczy o anemii. Może występować na skutek utraty krwi lub jest efektem niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Mniejsza liczba erytrocytów występuje także u kobiet będących w ciąży i przy chorobie nerek.

Można wyróżnić następujące rodzaje niedokrwistości:

• o niedoborową– jest to najczęstszy rodzaj niedokrwistości. Najczęściej spowodowana jest niedoborem żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego – substancji potrzebnych do ich produkcji. Najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza jest przewlekłe krwawienie, inne to zespoły złego wchłaniania, czy zwiększone zapotrzebowanie (np. w okresie dojrzewania lub ciąży).
• o w przebiegu chorób przewlekłych– choroba przewlekła jest drugą co do częstości, zaraz po niedoborze żelaza, przyczyną niedokrwistości. W przebiegu różnego rodzaju zakażeń, chorób nowotworowych czy autoimmunologicznych dochodzi do pobudzenia układu odpornościowego, co skutkuje zmniejszeniem produkcji erytrocytów.
• o pokrwotoczną– w przypadku nagłej lub przewlekłej utraty krwi, dochodzi do przenikania płynu z przestrzeni zewnątrzkomórkowej do naczyń krwionośnych – dochodzi więc do rozrzedzenia krwi, a zatem do zmniejszenia wartości hematokrytu.
• o hemolityczne – ten rodzaj niedokrwistości spowodowany jest nieprawidłowym, przedwczesnym rozpadem erytrocytów.
  • o Niedokrwistość hemolityczną dzieli się nawrodzoną – powodem rozpadu erytrocytów jest wówczas ich nieprawidłowa budowa (np. sferocytoza wrodzona, talasemie) oraz nabytą – erytrocyty są prawidłowo zbudowane, jednak występuje czynnik powodujący ich rozpad (np. przeciwciała przeciwerytrocytarne, sztuczna zastawka serca, zakażenia)
  • o aplastyczną– występuje w przebiegu uszkodzenia szpiku kostnego, będącego miejscem produkcji erytrocytów (narażenie na promieniowanie jonizujące, toksyczne substancje chemiczne, niektóre leki).
• o organizm jest przewodniony, jest to jednak sytuacja bardzo rzadka.

Hemoglobina (HGB)

Hemoglobina jest białkiem zawartym w erytrocycie, którego funkcją jest przenoszenie cząsteczek tlenu z płuc do tkanek obwodowych. To właśnie hemoglobina nadaje erytrocytowi czerwony kolor. Powyższe badanie mówi o liczbie gramów hemoglobiny znajdującej się w 1 litrze krwi obwodowej. Jest to najlepsze badanie w diagnostyce niedokrwistości. Podejmując decyzję o przetoczeniu krwi, lekarz bazuje na wyniku właśnie tego badania.

Obniżony poziom hemoglobiny z reguły jest spowodowany niedokrwistością i przy stanie przewodnienia organizmu.

Podwyższone stężenie hemoglobiny świadczy o nadkrwistości i przy zaburzeniach w gospodarce wodno-elektrolitowej (odwodnienie).

kobiety – 6,8–9,3 mmol/l lub 11,5–15,5 g/dl,
mężczyźni – 7,4–10,5 mmol/l lub 13,5–17,5 g/dl

Przekroczenie normy świadczy o odwodnieniu organizmu.

Niskie wartości są oznaką anemii.

Hematokryt (HCT)

Dostarcza on informacji, jaki procent krwi stanowią elementy morfotyczne, konkretnie erytrocyty, czyli czerwone krwinki.

Podwyższenie wskaźnika świadczy o czerwienicy, oraz o odwodnieniu organizmu. Obniżony wskaźnik świadczy o niedokrwistości (anemii).

dzieci do 15 lat: 35–39%,
kobiety: 37–47%,
mężczyźni: 40–51%

MCV (Mean Corpuscular Volume) zwana makrocytozą – średnia objętość krwinki czerwonej

80–97 fl

Wzrost wartości MCV nie oznacza patologii, ale przy przekroczeniu 110 fl można spodziewać się anemii spowodowanej niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego.

Zmniejszenie wartości MCV (zwane mikrocytozą) to najczęściej skutek niedoboru żelaza.

MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin)
średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej; pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy erytrocyty posiadają normalną, zbyt małą lub zbyt dużą ilość hemoglobiny

26–32 pg

Zmniejszenie wartości MCH świadczy o niedobarwieniu (najczęściej w anemii z niedoboru żelaza).

MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)
średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej, czyli miara wysycenia erytrocytów hemoglobiną (podobnie jak MCH)

31–36 g/dl lub 20–22 mmol/l

Zmniejszenie wartości MCHC jest typowe w anemii z niedoboru żelaza, często spotykane u kobiet miesiączkujących.

Leukocyty (WBC – White Blood Cell)

Są niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów, posiadają zdolność ruchu. Żyją od kilku dni (granulocyty) nawet do 20 lat (limfocyty B pamięci immunologicznej). Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami takimi jak wirusy i bakterie. Wszystkie leukocyty wykazują ekspresję cząsteczki. eukocyty są podstawowym elementem układu odpornościowego.

Leukocyty dzielą się na:

• agranulocyty – w skład których wchodzą:
  • limfocyty
  • monocyty
• granulocyty – w skład których wchodzą:
  • neutrofile
  • eozynofile
  • bazofile

4,1–10,9 K/µl (G/l)

Zwiększenie ponad normę to sygnał, że w organizmie toczy się infekcja lub mamy do czynienia z miejscowym albo uogólnionym stanem zapalnym czy też z białaczką (podwyższone wskaźniki pojawiają się również przy intensywnym wysiłku fizycznym, długotrwałym, nadmiernym stresie, a nawet po dłuższym opalaniu).

Zmniejszenie liczby leukocytów może być spowodowane niedoborem granulocytów, limfocytów lub wszystkich komórek jednocześnie. Może być wynikiem uszkodzenia szpiku przez chorobę lub skutkiem ubocznym leczenia (większość leków przeciwnowotworowych powoduje zmniejszenie liczby granulocytów).

Limfocyty (LYM)

Są komórkami wchodzącymi w skład układu odpornościowego, a ich zadaniem jest obrona organizmu przed chorobotwórczymi wirusami, bakteriami i grzybami.

0,6–4,1 K/µl; 20–45%

Liczba limfocytów zwiększa się w: chłoniakach, przewlekłej białaczce limfocytowej, szpiczaku mnogim, nadczynności tarczycy oraz w chorobach zakaźnych wieku dziecięcego. Uwaga: większa niż u dorosłych liczba limfocytów u dzieci do 4 lat jest normą!

Zmniejszenie liczby limfocytów u dorosłych może być objawem AIDS i, w mniejszym stopniu, innych zakażeń wirusowych; u dzieci może mieć charakter wrodzony i wymagać jak najszybszego leczenia.

Monocyty (MONO)

Zwiększenie liczby monocytów może być spowodowane mononukleozą zakaźną, przewlekłym zakażeniem bakteryjnym: gruźlicą, kiłą, brucelozą, zapaleniem wsierdzia, durem, zakażeniami pierwotniakowymi, a także urazami chirurgicznymi, kolagenozami, chorobą Crohna, nowotworami oraz być objawem białaczki monocytowej.

Zmniejszenie liczby monocytów może być wynikiem toczącej się w organizmie infekcji lub stosowania niektórych leków (np. glikosterydów), ale w praktyce medycznej zwykle nie ma istotnego znaczenia.

140–440 K/µl (G/l)

Zwiększenie ponad normę pojawia się w przewlekłych zakażeniach, po wysiłku fizycznym, w niedoborze żelaza, po usunięciu śledziony, w ciąży i w nadpłytkowości samoistnej (nowotwór o łagodnym długotrwałym przebiegu).

Zmniejszenie liczby płytek krwi może być spowodowane ich upośledzonym wytwarzaniem w szpiku (z powodu przerzutów raka do szpiku lub ostrych białaczek), na skutek działania leków przeciwbólowych i antybiotyków, chorób autoimmunizacyjnych lub ich niszczeniem przez toksyny bakteryjne.

Morfologię wykonasz w swoim mieście wcześniej kupująć badanie w Badamysie.pl

Badania są dostępne w miastach: Aleksandrów Łódzki koło Łodzi laboratorium, Bełchatów badania krwi, Bełżyce w Lubelskim,   Bogatynia, Bychawa, Bydgoszcz, Cedry Wielkie, Chełm, Dąbrówka koło Poznania, Drzewica Nowe Miasto nad Pilicą, Działdowo– Przygoda Żuromin, Garwolin, Gdańsk, Gdynia, Gliwice, Głogów, Goleniów, Gorzów Wielkopolski, Gorzyce koło Wodzisławia Śląskiego, Iłża, Jarosław koło Rzeszowa, Jelenia Góra, Koło, Kołobrzeg, Kostrzyn, Koszalin, Kościan koło Poznania, Kościerzyna, Kraków centrum i okolice, Krzywiń koło Poznania,   Kutno koło Łodzi, Kwidzyn, Legionowo koło Warszawy, Lesko koło Sanoka, Lidzbark Welski, Lublin, Łomża koło Ostrołęki, Łowicz koło Łodzi, Łódź, Mielec, Mińsk Mazowiecki, Nowe miasto nad Pilicą, Nowy Sącz, Oborniki Śląskie koło Wrocławia, Olsztyn, Opole, Ostrołęka, Otwock, Płońsk, Poddębice, Poznań, Prabuty, Pułtusk, Raciąż koło Płocka, Racibórz koło Wodzisławia Śląskiego, Radom ,Rogowiec koło Bełchatowa, Rybnik – Niedobczyce koło Wodzisławia Śląskiego, Rybnik – Niewiadom koło Wodzisławia Śląskiego, Rzeszów, Sanok, Siedlce, Sierpc, Skórzewo, Sochaczew, Szczecin, Szydłowiec, Świecie, Tuchola, Warszawa, Wodzisław Śląski, Wejherowo, Wrocław, Wysokie, Mazowieckie koło Ostrołęki, Ząbki, Zabrze koło Wodzisławia Śląskiego, Zambrów koło Ostrołęki, Żuromin, Żychlin koło Płocka

Tagi: Aleksandrów Łódzki koło Łodzi laboratorium, Bełchatów badania krwi, Bełżyce w Lubelskim, Bogatynia, Bychawa, bydgoszcz, cedry wielkie, chełm, Dąbrówka koło Poznania, Drzewica Nowe Miasto nad Pilicą, Działdowo– Przygoda Żuromin, Garwolin, Gdańsk, gdynia, gliwice, goleniów, gorzów wielkopolski, Gorzyce koło Wodzisławia Śląskiego, głogów, iłża, Jarosław koło Rzeszowa, jelenia góra, Kościan koło Poznania, kościerzyna, kostrzyn, koszalin, koło, kołobrzeg, Kraków centrum i okolice, Krzywiń koło Poznania, Kutno koło Łodzi, Kwidzyn, Legionowo koło Warszawy, Lesko koło Sanoka, Lidzbark Welski, Lublin, Mazowieckie koło Ostrołęki, Mielec, Mińsk Mazowiecki, Nowe miasto nad Pilicą, Nowy Sącz, Oborniki Śląskie koło Wrocławia, olsztyn, opole, ostrołęka, otwock, poddębice, Poznań, prabuty, pułtusk, płońsk, Raciąż koło Płocka, Racibórz koło Wodzisławia Śląskiego, radom, Rogowiec koło Bełchatowa, Rybnik – Niedobczyce koło Wodzisławia Śląskiego, Rybnik – Niewiadom koło Wodzisławia Śląskiego, rzeszów, sanok, siedlce, sierpc, skórzewo, sochaczew, świecie, Szczecin, szydłowiec, tuchola, Warszawa, wejherowo, wodzisław śląski, Wrocław, Wysokie, ząbki, Zabrze koło Wodzisławia Śląskiego, Zambrów koło Ostrołęki, żuromin, Żychlin koło Płocka, Łódź, Łomża koło Ostrołęki, Łowicz koło Łodzi