Badania sportowców – niezwykle ważne dla amatorów i zawodowców!
Specjalistyczne badania lekarskie powinni wykonywać nie tylko zawodowi sportowcy (co nakazuje ustawa o sporcie kwalifikowanym), ale też wszyscy sportowcy amatorzy.
Osoby rozpoczynające lub kontynuujące zawodowe uprawianie sportu związanego ze współzawodnictwem wykonują szczegółowe badania, ponieważ bez nich nie zostali by dopuszczeni do treningów, zawodów i wielu aktywności. Badania te nie tylko potwierdzają stan zdrowia osób, które regularnie trenują, ale też minimalizują ryzyko problemów zdrowotnych powstałych w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej.
Jeszcze kilka lat temu osoby amatorsko uprawiające aktywność fizyczną nawet nie myślały o wykonywaniu badań skierowanych dla sportowców. Po kilku nagłośnionych w telewizji zdarzeniach (m.in. śmierci podczas treningu na stadionie czy podczas joggingu) ich pojęcie minimalnie się zmieniło i już zdarzają się sportowcy amatorzy, którzy decydują się na badania szczegółowe. Niestety nadal jest ich za mało.
Badanie wstępne, wykonywane jeszcze przed rozpoczęciem uprawiania sportu umożliwiają ocenę stanu zdrowia, pozwalają wykryć ukryte schorzenia, dolegliwości i wady (jeszcze przed narażeniem organizmu na zbyt duży wysiłek). Badania przypisane sportowcom zmniejszają ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych, poważnych kontuzji i urazów powstałych podczas uprawiania sportu.
Jakie badania powinni wykonywać sportowcy?
To jakie badania i jak często powinni wykonywać sportowcy określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia: „Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do wydawania zawodnikom orzeczeń lekarskich o stanie zdrowia oraz zakresu i częstotliwości wymaganych badań lekarskich niezbędnych do uzyskania tych orzeczeń”.
Przed zapisaniem się na badania i pójściem do laboratorium, warto wcześniej udać się na konsultację do lekarza sportowego. Specjalista podczas wizyty nie tylko przeprowadzi wywiad z pacjentem, ale też oceni pracę układu oddechowego, układu ruchu i układu sercowo-naczyniowego, wykluczy przeciwwskazania do uprawiania poszczególnej dyscypliny sportowej i zleci wykonanie szczegółowych badań diagnostycznych.
Konsultacja u lekarza medycyny sportowej zalecana jest osobom zawodowo uprawiającym sport (obowiązkowo), a także osobom, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z bieganiem, pływaniem czy ćwiczeniami na siłowni. Swój stan zdrowia powinny skontrolować również osoby zamierzające startować w maratonach, triatlonach, a nawet miejskich biegach ulicznych.
Badania, którym powinny poddać się wszystkie osoby uprawiające sport:
Pomiary antropometryczne oceniające masę ciała, wzrost, proporcje ciała, cechy anatomiczne człowieka, predyspozycje fizyczne, predyspozycje psychiczne.
Elektrokardiografia (EKG) jest badaniem, które ułatwia wykrycie istotnych patologii serca i chorób serca, które połączone z uprawianiem sportu mogą mieć bardzo poważne konsekwencje.
Próba wysiłkowa to ocena pracy serca, obserwowana podczas wysiłku fizycznego, a także ocena zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen. Podczas badania monitorowany jest rytm pracy serca, jego częstość, ciśnienie tętnicze krwi oraz elektrokardiografia.
Badanie moczu pozwala na wykrycie nieprawidłowości w nerkach, drogach moczowych i schorzeniach układu moczowego. Ponieważ podczas intensywnego wysiłku fizycznego, nerki zostają dość mocno obciążone, to właśnie banie stanowi bardzo ważny element diagnostyki sportowca.
Odczyn Biernackiego (OB) jest wskaźnikiem szybkości opadania czerwonych krwinek i umożliwia wykrycie ewentualnego stanu zapalnego – również w sytuacji, kiedy nie daje on żadnych objawów.
Morfologia krwi z automatycznym rozmazem, czyli podstawowe badanie krwi, które powinien raz na jakiś czas wykonywać każdy człowiek – bez względu na wiek czy płeć. Morfologia krwi pokazuje najwięcej informacji o stanie naszego organizmu, pozwala wykryć infekcje, zapalenia, alergie, nadmiar lub niedobór pierwiastków czy niedokrwistość. Analizując krew sportowców, szczególną ocenę zwraca się na poziom hemoglobiny i hematokrytu.
Stężenie glukozy we krwi. Ponieważ cukier w dużym stopniu wpływa na parametry wysiłkowe, będąc tzw. paliwem energetycznym, ocena jego stężenia w organizmie jest bardzo ważna. Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom glukozy we krwi stanowi znaczne ryzyko niebezpiecznych dla zdrowia powikłań.
Lipidogram, czyli ogólny poziom cholesterolu we krwi z podziałem na frakcje HDL, LDL oraz trójglicerydy.
Kinaza keratynowa (CK) jest enzymem produkowanym przez tkanki mięśniowe i występuje w mięśniach prążkowanych, mięśniu sercowym oraz w mózgu. Pomimo tego, że poziom CK jest z reguły nie wiele większy u sportowców, to jego zbyt duży poziom może już świadczyć o przetrenowaniu.
Kreatynina jest związkiem organicznym powstających głównie w mięśniach szkieletowych. Zbyt niskie stężenie kreatyniny może świadczyć o niedożywieniu czy wyniszczeniu organizmu, zaś nadmiar może być efektem ostrej niewydolności nerek.
Potas jest odpowiedzialny za przekazywanie impulsów do mięśni, wspierając ich regenerację. Jego niedobory w organizmie mogą skutkować bolesnymi skurczami, uniemożliwiającymi uprawianie aktywności fizycznej.
Sód odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego. Jego niedobór lub nadmiar w organizmie może być wskazówka dla sportowców przy przyjmowaniu elektrolitów i soli mineralnych.
Poziom żelaza jest niezwykle istotnym badaniem dla sportowców, ponieważ podczas wysiłku fizycznego, żelazo produkuje hemoglobinę transportującą tlen w organizmie. Jego niedobór może być niebezpieczny dla zdrowia.
Poziom magnezu pozwala na ocenę prawidłowości, nadmiaru lub niedoboru magnezu w organizmie. Jest bardzo ważnym pierwiastkiem dla sportowców, szczególnie tych uprawiających sporty wytrzymałościowe.
Szczegółowe badania sportowców powinny zawierać również konsultacje specjalistyczne:
- Konsultację stomatologiczną
- Konsultację laryngologiczną
- Konsultację okulistyczną
Konsultację ortopedyczną - Konsultację kardiologiczną
- Konsultację neurologiczną
Osoby uprawiające sport – zawodowo lub amatorsko – mogą wykonać każde badania z osobna, bądź zakupić wybrany pakiet badań. Badania w pakiecie można wykonać jednego dnia, co pozwala nam przede wszystkim na oszczędność czasu i mniejszą ilość wkłuć.
W sklepie Badamysie.pl można zakupić kilka pakietów badań dedykowanych sportowcom:
Decydując się na zakup badań w sklepie Badamysie.pl nie tylko nie musimy wychodzić z domu (wszystko załatwimy przed ekranem komputera), to mamy jeszcze możliwość wyboru palcówki (spośród laboratoriów w całej Polsce), w której zostaną wykonane badania.
Kiedy wykonywać badania?
Według zaleceń Ministra Zdrowia, sportowcy powinny wykonywać badania:
- Wstępne (pierwszorazowe) – powinny być wykonywane przed rozpoczęciem uprawiania sportu,
- Okresowe – w zależności od rodzaju badania, wykonuje się je raz na 6 miesięcy, raz na 12 miesięcy, raz na 24 miesiące
- Kontrolne – wykonywane są u wszystkich zawodowych sportowców po przebytym urazie, bądź kontuzji.
Tagi: badania dla sportowców, Badania sportowców – niezwykle ważne dla amatorów i zawodowców!, badania sportowe
