Czy utrata przytomności u sportowca w trakcie wykonywania wysiłku fizycznego jest objawem stanu zagrożenia życia?
Ustalono, że konieczna jest szybka diagnostyka, ponieważ omdlenia u sportowców mogą poprzedzać wystąpienie nagłej śmierci sercowej. Zakres diagnostyki różnicowej jest jednak szeroki i zależy od wieku sportowca, uprawianej dyscypliny sportowej, wywiadu i badania lekarskiego.
Chcesz wiedzieć więcej – czytaj
Dlaczego serce sportowca jest narażone?
W odpowiedzi na regularny trening fizyczny są zmiany organizmu. Są one najbardziej zauważalne w układzie krążenia. Zmiana morfologii oraz funkcji serca jest odpowiedzią na obciążenie fizyczne nosi nazwę „serca sportowca”. W zależności od rodzaju wysiłku fizycznego ma ona charakter koncentryczny lub ekscentryczny. Najczęściej obserwowane u sportowców zmiany to spoczynkowa bradykardia, spowodowana zwiększeniem napięcia układu przywspółczulnego i zwiększenie wymiarów serca, stwierdzone w badaniu echokardiograficznym. W nielicznych przypadkach przebudowa serca sportowca ma charakter patologiczny i wiąże się z tak zwanym nagłym zgonem sercowym. Najczęstszym jego podłożem są nierozpoznane wcześniej choroby serca. Przyczyny nagłego zgonu sercowego u sportowców zależą od wieku. Właśnie zagrożenie nagłym zgonem sercowym każe wnikliwie oceniać i badać sportowców przed rozpoczęciem przez nich treningów oraz w okresie późniejszym.
Ocenie bezpieczeństwa uprawiania sportu na poziomie zawodowym służą odpowiednie rekomendacje towarzystw medycznych. Z orzecznictwem w medycynie sportowej wiąże się wiele innych klinicznych sytuacji i problemów. Diagnozowanie, leczenie i orzekanie o możliwości uprawiania sportu to często kwestie z pogranicza medycyny i psychologii. Decyzja o dopuszczeniu do uprawiania danej dyscypliny sportowej lub o nie dopuszczeniu często oznacza dramat zawodnika, jego rodziny i trenera. Decyzja ta musi być głęboko przemyślana, poparta jak najbardziej aktualną wiedzą i doświadczeniem lekarza orzekającego. Często decyzja negatywna ratuje komuś życie…
Ocenie zmian zachodzących w trakcie przebudowy serca sportowca służą: badanie przedmiotowe, EKG, próba wysiłkowa, RTG ,echokardiografia, holter ekg, holter ciśnieniowy. Najczęściej samo badanie EKG nie wykazuje symptomów zagrożeń związanych z patologiami serca sportowca. Dopiero wnikliwie przeprowadzona próba wysiłkowa może dać właściwą odpowiedź. Badaniu przedmiotowym zwraca uwagę bradykardia spoczynkowa. Przydatność badania radiologicznego ogranicza się jedynie do rozpoznania powiększenia sylwetki serca w przeroście ekscentrycznym. Najbardziej przydatnym badaniem w ocenie przebudowy serca sportowca jest klasyczna echokardiografia (USG serca), która pozwala nie tylko określić stopień i charakter przebudowy oraz jej nasilenie w kolejnych latach treningu, ale także wykryć ewentualne współistniejące patologie. Nierzadko zmiany obserwowane u sportowców u osób nietrenujących spełniają kryterium patologii, toteż badania takie powinno się wykonywać w poradniach sportowych z personelem o dużym doświadczeniu. Powszechnie uważa się, że Poradnia Medycyny Sportowej w Gdańsku, przy ul. Jaskółczej 7/15 bardzo skrupulatnie wykonuje badania i dysponuje bardzo bogatym zapleczem diagnostycznym (ergospirometria, usg serca, próby wysiłkowe, próby obciążeniowe, RTG, tomografia komputerowa) oraz poradniami specjalistycznymi.
